Prawa właścicieli mieszkań
Akty prawny regulujący prawa i obowiązki właściciela lokalu mieszkalnego
Głównym dokumentem regulującym zakres własności i prawa i obowiązki właścicieli mieszkań jest Ustawa o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 roku wraz z późniejszymi zmianami. Każdy właściciel mieszkania powinien dokładnie zapoznać się z jej treścią, a także mieć pod ręką wydrukowany egzemplarz, do którego zawsze można zajrzeć. Dzięki temu właściciele będą dokładnie wiedzieli, na co mogą sobie pozwolić w przypadku zarządzania własnym mieszkaniem oraz jakie obowiązki na nich ciążą.
Kontrola zarządu i współdziałanie w zarządzaniu
Zgodnie z zapisami Ustawy o własności lokali właściciele mieszkań mają prawo do kontroli zarządu oraz współdziałania w zarządzaniu nieruchomością wielomieszkaniową. Dotyczy to przede wszystkim prawa do uczestniczenia w zebraniach wspólnoty, a także do zgłaszania ewentualnych uwag, żądań i wniosków do Zarządu Wspólnoty. W niektórych przypadkach właściciele mieszkań mogą również sami zwoływać zebrania właścicielskie. Ponadto w granicach rozsądku właściciele mogą prowadzić doraźną kontrolę dokumentacji wspólnoty, w tym: umów, faktur, kosztów i przychodów, a także kart do głosowania. Mogą także sporządzać kopię dokumentacji na własny koszt. Poprzez Zarząd Wspólnoty właściciele mieszkań mogą decydować o wyborze lub zmianie administratora. Zmiana ta może nastąpić również poprzez samodzielne podjęcie uchwały przez mieszkańców w formie głosowania w trybie obiegowym. Ponadto właściciele mają prawo do otrzymywania wszelkich rozliczeń finansowych dotyczących wspólnoty, zwrotu nadwyżki finansowej z zaliczek zgodnie ze swoją częścią (lub przeksięgowania nadwyżki na poczet przyszłych opłat) oraz do upoważnienia innej osoby do reprezentacji właściciela wobec Zarządu.
Gwarancja i rękojmia: naprawy usterek i wad budynku
Ponadto właścicielom mieszkań przysługuje gwarancja i rękojmia deweloperska. Właściciele mogą domagać się od Wspólnoty niezwłocznej naprawy ewentualnych usterek w częściach wspólnych oraz instalacji budynku. Dotyczy to m.in. takich elementów jak: instalacja centralnego ogrzewania, zadaszenia, barierki balkonów, elementy tarasów na parterze, uszkodzenia klatki schodowej, windy i innych aspektów, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców. Rękojmia obejmuje 10 lat na ukryte wady fizyczne budynku i lokalu oraz 3 lata na wady fizyczne lokalu i budynku (wyjątek stanowią ograniczenia w notarialnym akcie sprzedaży). Ponadto każdy właściciel mieszkania w budynku wielomieszkaniowych ma prawo do indywidualnego zgłaszania każdej wady fizycznej Sprzedającemu w formie pisemnej. Poza tym osoby takie mogą również dochodzić roszczeń finansowych za wady fizyczne budynku również na podstawie przepisów kodeksu cywilnego poza okresem rękojmi.
Uchwały wspólnoty, zebrania i głosowania
Ustawa o własności lokali określa także prawa właścicieli mieszkań w zakresie zebrań, głosowań i przyjmowanych uchwał wspólnoty. Każdy właściciel ma prawo do udziału w obowiązkowym, corocznym zebraniu właścicieli, które powinno odbyć się w pierwszych trzech miesiącach roku kalendarzowego. Kolejnym ciekawym zapisem jest prawo do „przełamywania dominacji” większościowego udziałowca. Następne prawa dotyczą możliwości zwoływania nadzwyczajnych zebrań właścicieli, zaskarżania uchwał wspólnotowych do sądu, czy też podważanie ich ważności prawnej.
To tylko wybrane prawa właścicieli mieszkań, które gwarantowane są przez Ustawę o własności lokali z 1994 roku wraz z przyszłymi zmianami. Warto zapoznać się z jej szczegółami, aby mieć większą kontrolę nad tym, co dzieje się w naszym miejscu zamieszkania. Właściciele mają wiele praw i obowiązków, których wypełnianie wpływa korzystnie na osiedlowy mir i wygodę życia mieszkańców. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości można poprosić o pomoc ekspertów zakresie prawa i zarządzania nieruchomościami.
ul. Narutowicza 30/6, 20-016 Lublin